17 nov 2013

Hacktivist tot in de kist

'Man is least himself when he talks in his own person. Give him a mask, and he will tell you the truth.' Oscar Wilde heeft het naar alle waarschijnlijkheid niet beoogd, maar zijn spreuk had gerust op een pamflet van een gemaskeerd Anonymous-lid kunnen staan. De beweging, die ook wel gelinkt wordt aan het hacktivisme, is al jarenlang een gevreesde partij voor overheden, bedrijven en organisaties in verschillende delen van de wereld. Een masker, een symbool, maar vooral een beschuldigende vinger naar de politieke organisatie van de maatschappij. De kennismaking met de strijd in zijn welbekend, mystiek jasje.


U hebt ze mogelijkerwijs zelf nog niet in uw directe omgeving gezien, maar u bent naar alle waarschijnlijkheid vertrouwd met het concept. Gemaskeerde mannen en vrouwen met een mystieke glimlach, rode wangen en een sik van formaat. Ze maken deel uit van Anonymous, een beweging die zijn bekendheid te danken heeft aan een reeks van clandestiene en illegitieme praktijken de afgelopen jaren. De beweging kent echter geen gezicht, geen boegbeeld noch een spilfiguur. Toch hangt het een hardleers betoog aan dat ze in alle gedrevenheid nastreeft. Dit betoog richt zich op de vrije verdeling van informatie omdat ze deze als onontbeerlijk beschouwen voor de vooruitgang en ontwikkeling van de mensheid. Anders geformuleerd: zonder vrije informatie die voor iedereen toegankelijk is worden er ongelijkheden gecreëerd. De mensen die wel over deze informatie beschikken zijn een stap voor op anderen en plukken vruchten die voor anderen onbereikbaar zijn. Om vooruitgang voor de gehele mensheid te verwezenlijken moet er dus voldoende transparantie zijn. Toch wordt deze vooruitgang belemmerd door overheden en grootste bedrijven, omdat deze hun informatie achter slot en grendel houden. Ze hebben lak aan transparantie en dat moet gecorrigeerd worden, aldus Anonymous. Ze trachten de strijd tegen deze overheden en grote, goed beveiligde bedrijven aan te binden door in te breken in hun computernetwerken en de verworven informatie toegankelijk te maken voor het grote publiek. Bij wijze van voorbeeld: enkele jaren geleden publiceerde Anonymous honderden e-mail- en IP-adressen van mensen die actief waren op websites voor pedofielen, hetgeen Europa op zijn grondvesten deed daveren. Vragen rezen over de wettigheid van zulke onthullingen en vermits ook Belgische namen op deze lijst prijkten, zorgde dit voor de nodige ophef in het Vlaamse medialandschap."Wij, Anonymous, hebben als doelstelling het verminderen, zo niet het uitroeien van deze plaag op het internet. Voor het welzijn van onze volgers, voor het welzijn van de mensheid en voor ons eigen plezier zullen wij deze fora verdrijven van het internet en systematisch vernietigen.", zo klonk het in hun videoboodschap. De geduchte groepering trof ook de website van de NAVO, vermoedelijk om de gespreksagenda van de toenmalige bijeenkomst te bekritiseren. "Als jullie ons censureren, zullen wij uit noodzaak jullie censureren'', zo klonk hun betoog op het net. Bovendien raakte eergisteren bekend dat enkele hackers inbraken in verschillende netwerken van Amerikaanse overheidsdiensten. Er werd hierbij gevoelige informatie ontvreemd, vermoedelijk het werk van Anonymous-bewegingsleden.




Het is vanwege hun tactiek dat de groepering vaak geassocieerd wordt met het hacktivisme, een fenomeen dat recentelijk de kop opstak ten gevolge van de digitale technologieën en dat, zoals de naam al zegt, een combinatie is van hacken en activisme. Activisme is een manier van protesteren tegen de politiek van een overheid of een organisatie, met het oog op het veranderen van de samenleving. Vroeger waren de activisten voornamelijk op de straten actief maar almaar vaker zoeken ze hun toevlucht tot het internet. Wanneer activisten dezelfde methodes gebruiken als hackers, of dus op een clandestiene wijze computersystemen binnen breken, dan spreken we van hactivisten. Anders geformuleerd: hacktivisten zijn mensen die een politiek of sociaal doel wensen te bereiken en hiervoor hun computerkennis inzetten als protest. Of in woorden van Himma: "hacktivism is the (sometimes) clandestine use of computer hacking to help advance political causes” (Himma, 2007, p. 62).

Steeds meer hackingaanvallen worden uitgevoerd met het oog op deze politieke en maatschappelijke doeleinden, althans dat blijkt uit een jaarlijks onderzoek van de Amerikaanse specialist Verizon. In 2011 was 58 procent van alle gevallen van gegevensdiefstal het gevolg van "hacktivisme". Dat staat in schril contrast met de evolutie van de laatste jaren, toen de meeste aanvallen werden uitgevoerd door cybercriminelen, uit op financieel gewin. Ook de Belgische politie erkent dat een groot deel van de internetinbreuken de laatste jaren geklasseerd wordt onder de noemer van het hacktivisme. "We zien het fenomeen zonder meer exploderen", aldus een woordvoerder van de politie.

Vanwege hun clandestiene praktijken zijn de leden van Anonymous happig op hun anonimiteit. Maar vanwaar komen dan de maskers? De internetactivisten dragen het gezicht van Guy Fawkes, het symbool tegen de corruptie in het Verenigd Koninkrijk. De man beraamde in 1605 een aanslag op koning Jacobus I en een groot deel van de adel, dit vanwege hun niet-zo-vredelievende praktijken. Hij werd echter op heterdaad betrapt alvorens hij zijn slag kon slaan, met lont en lucifer in de palm van zijn hand. Zijn verhaal werd later opgepikt door James McTeigue, die de langspeelfilm 'V for Vendetta' regisseerde. Het hoofdpersonage V heeft tevens plannen om het parlement op te blazen omdat hij zich verzet tegen het corrupte totalitaire regime. Hij draagt hierbij een gestileerde versie van het Guy Fawkesmasker om zijn identiteit te verbergen. De leden van Anonymous namen dit masker over, tevens om hun identiteit te maskeren maar bovendien ook vanwege de achterliggende symboliek. De strijd voor vrijheid wordt door deze specifieke maskerade steviger onderstreept, zo menen ze.

Funny fact: het was niet altijd de bedoeling van Anonymous om politieke organisaties of overheden aan te klagen. De beweging is ontsprongen uit een website, 4chan genaamd. Deze website wordt ook wel het 'rioolputje van het internet' genoemd omdat censuur er radicaal uit den boze is. Uitspraken die de wenkbrauwen doen fronsen zijn er kind aan huis, gaande van racistische grappen tot pornografische beelden met dieren. Alles kan er, alles is mogelijk. Het enige dat telt is de vrijheid om alles te zeggen wat men zeggen wil. Uit die overtuiging is Anonymous geboren, zegt Biella Coleman, een Amerikaanse antropologe die al jaren onderzoek verricht naar het fenomeen Anonymous. Biella Coleman: "Op het internet was een video van Scientology opgedoken waarin Tom Cruise raaskalt over de zegeningen van de Church of Scientology. Het is een typische video die de aandacht trekt op 4chan. Een superster die zich belachelijk maakt, dat is lachen - of lulz, zoals zij dat noemen".  Scientology was echter alles behalve opgezet met dit initiatief en dreigde er dan ook mee om juridische stappen te ondernemen, temeer omdat het om een gestolen document zou gaan. Dit streek de bezoekers van 4chan danig in de haren, aangezien censuur voor hen onaanvaardbaar was. Om dit aan te klagen maakten ze een videoboodschap dat eindigde met de boodschap: "Wij zijn Anonymous. Wij zijn overal. Wij vergeten niet. Wij vergeven niet. Verwacht ons." Bedoeld als een grap, maar men had niet verwacht dat de grap zou ontaarden in een groteske beweging. Coleman: "In heel Amerika en Europa verschenen opeens duizenden mensen voor de deur van Scientology-vestigingen, met Guy Fawkes-maskers op. Anonymous was opeens iets échts geworden."

En al de rest is geschiedenis.
______________________________________________________________
Bronnen:
Artikels en websites:
  • http://nos.nl/op3/artikel/248363-what-the-heck-is-hacktivisme.html
  • http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/buitenland/131116_anonymous_aanval
  • http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/binnenland/1.1363514
  • http://datanews.knack.be/ict/nieuws/hacktivisme-neemt-de-overhand/article-4000070930073.htm
  • http://www.standaard.be/cnt/ds20120828142675
  • http://tweakers.net/nieuws/92633/fbi-anonymous-heeft-op-grote-schaal-ingebroken-bij-overheidssystemen.html
Wetenschappelijke artikels:
  • Hampson, N. (2012). Hacktivism: A New Breed of Protest in a Networked World. Boston College international and comparative law review, 35(2), 511 -542.
  • Hancock, J. (2000). Hacktivism increasing. Computers and security, 19(8), 673 -674. 
  • Himma, K.E. (2007). Internet security: Hacking, counterhacking and society. Sudbury, MA: Jones and Bartlett.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten